LVM partitie vergroten en het bestandssysteem mee laten groeien

Op vrijwel alle systemen gebruik ik LVM (LVM2 tegenwoordig) voor het indelen van opslagruimte. Er zijn tegenwoordig allerlei mogelijkheden om flexibel met opslagruimte om te gaan, maar de eenvoudige systemen die ik 1-2-3 kan opnoemen (ZFS, BTRFS), zijn nog niet zo lang beschikbaar voor Linux en heb ik nog maar beperkt gebruikt.

LVM zal op bepaalde punten achterlopen, maar voldoet voor mij prima. In dit geval om een krappe home-directory wat ruimte te geven met lvextend.

Voer de opdracht eerst in testmodus (-t) uit:

root@linhovo:~# lvextend /dev/mapper/data-linh /dev/sda3 -tvrL +30G
TEST MODE: Metadata will NOT be updated and volumes will not be (de)activated.
Executing: /sbin/fsadm --dry-run --verbose check /dev/data/linh
fsadm: "ext4" filesystem found on "/dev/mapper/data-linh".
fsadm: Skipping filesystem check for device "/dev/mapper/data-linh" as the filesystem is mounted on /home/linh
/sbin/fsadm failed: 3
Test mode: Skipping archiving of volume group.
Extending logical volume data/linh to <285.58 GiB Size of logical volume data/linh changed from <255.58 GiB (65428 extents) to <285.58 GiB (73108 extents). Test mode: Skipping backup of volume group. Logical volume data/linh successfully resized. Executing: /sbin/fsadm --dry-run --verbose resize /dev/data/linh 299450368K fsadm: "ext4" filesystem found on "/dev/mapper/data-linh". fsadm: Device "/dev/mapper/data-linh" size is 274424922112 bytes fsadm: Parsing tune2fs -l "/dev/mapper/data-linh" fsadm: Resizing filesystem on device "/dev/mapper/data-linh" to 306637176832 bytes (66998272 -> 74862592 blocks of 4096 bytes)
fsadm: Dry execution resize2fs /dev/mapper/data-linh 74862592

Let op ‘/sbin/fsadm failed: 3’, omdat het bestandssysteem aangekoppeld is:

root@linhovo:~# umount /home/linh

Voer de opdracht nu uit zonder -t, om de wijziging aan de logische partitie feitelijk door te voeren en het bestandssysteem te vergroten:

root@linhovo:~# lvextend /dev/mapper/data-linh /dev/sda3 -tvrL +30G
TEST MODE: Metadata will NOT be updated and volumes will not be (de)activated.
Executing: /sbin/fsadm --dry-run --verbose check /dev/data/linh
fsadm: "ext4" filesystem found on "/dev/mapper/data-linh".
fsadm: Filesystem has not been checked after the last mount, using fsck -f
fsadm: Dry execution fsck -f -p /dev/mapper/data-linh
Test mode: Skipping archiving of volume group.
Extending logical volume data/linh to <285.58 GiB Size of logical volume data/linh changed from <255.58 GiB (65428 extents) to <285.58 GiB (73108 extents). Test mode: Skipping backup of volume group. Logical volume data/linh successfully resized. Executing: /sbin/fsadm --dry-run --verbose resize /dev/data/linh 299450368K fsadm: "ext4" filesystem found on "/dev/mapper/data-linh". fsadm: Device "/dev/mapper/data-linh" size is 274424922112 bytes fsadm: Parsing tune2fs -l "/dev/mapper/data-linh" fsadm: Resizing filesystem on device "/dev/mapper/data-linh" to 306637176832 bytes (66998272 -> 74862592 blocks of 4096 bytes)
fsadm: Dry execution resize2fs /dev/mapper/data-linh 74862592
root@linhovo:~# lvextend /dev/mapper/data-linh /dev/sda3 -vrL +30G
Executing: /sbin/fsadm --verbose check /dev/data/linh
fsadm: "ext4" filesystem found on "/dev/mapper/data-linh".
fsadm: Filesystem has not been checked after the last mount, using fsck -f
fsadm: Executing fsck -f -p /dev/mapper/data-linh
fsck from util-linux 2.33.1
linh: 74099/16752640 files (5.8% non-contiguous), 63802054/66998272 blocks
Archiving volume group "data" metadata (seqno 4).
Extending logical volume data/linh to <285.58 GiB Size of logical volume data/linh changed from <255.58 GiB (65428 extents) to <285.58 GiB (73108 extents). Loading table for data-linh (254:3). Suspending data-linh (254:3) with device flush Resuming data-linh (254:3). Creating volume group backup "/etc/lvm/backup/data" (seqno 5). Logical volume data/linh successfully resized. Executing: /sbin/fsadm --verbose resize /dev/data/linh 299450368K fsadm: "ext4" filesystem found on "/dev/mapper/data-linh". fsadm: Device "/dev/mapper/data-linh" size is 306637176832 bytes fsadm: Parsing tune2fs -l "/dev/mapper/data-linh" fsadm: Resizing filesystem on device "/dev/mapper/data-linh" to 306637176832 bytes (66998272 -> 74862592 blocks of 4096 bytes)
fsadm: Executing resize2fs /dev/mapper/data-linh 74862592
resize2fs 1.44.5 (15-Dec-2018)
Resizing the filesystem on /dev/mapper/data-linh to 74862592 (4k) blocks.
The filesystem on /dev/mapper/data-linh is now 74862592 (4k) blocks long.
root@linhovo:~# df -h /home/linh

UPDATE: ik was blij verrast dat df de ruimte wist te vinden voor de niet-aangekoppelde partitie. Omdat de beschikbare ruimte overeenkwam met wat ik verwachte, heb ik geen acht geslagen op de details.

Nu ik die bekijk, zie ik dat df wel antwoord op mijn vraag gaf, maar als resultaat de partitie toonde waarin het koppelpunt voor /home/linh zich bevind. De partitie is ondertussen verder gevuld en uitgebreid, het verduidelijkt het verhaal niet meer om de juiste output te tonen.

Les voor de volgende keer: vraag niet de vrije ruimte van het mount point op, maar de vrije ruimte van de partitie:

root@linhovo:~# df -h /dev/mapper/data-linh
"partition not mounted" (or something of that order)

Print this entry

Yunohost onderhoud

Help, de Yunohost is niet bereikbaar!

Troubleshoot

Wat doet het nog? Een webserver bestaat uit een toren van losse systemen. Als een van de systemen het niet doet, stort de rest van de toren in. Vanaf de fundamenten naar boven zijn de bouwstenen die je het makkelijkste kunt controleren:

  1. Staat ‘ie aan?
    • Kun je zelf alleen controleren als hij bij je thuis staat
  2. Geeft het appparaat levenstekenen?
    • Kun je zelf alleen controleren als hij thuis staat
    • Hangt er ook vanaf wat voor appaatje je hebt
    • Orange Pi Zero: met seriele poort, verhaal voor een andere keer
    • Oude laptop: iets typen of muis bewegen
  3. Reageert de server op pings? In het geval van osba.nl:
    • ping 80.127.182.180
    • ping 2001:985:b79a:1:6d21:81ff:a52e:6f3
    • ping -4 osba.nl
    • ping -6 osba.nl
  4. Kun je met SSH in de server komen?
    • ssh admin@domeinnaam.nl
  5. Werkt de admin-pagina nog?
    • ga naar het IP van je server; je kunt het vinden via ping. Bijvoorbeeld:
    • https://[2001:985:b79a:1:6d21:81ff:a52e:6f3]
    • https://80.127.182.180
    • https://osba.nl/yunohost/admin
    • Als het werkt via het IP-adres, krijg je een beveiligingswaarschuwing vanwege het certificaat (SSL of TSL). Als je browser het toestaat, kun je verder gaan met de onveilige instelling. Als je het certificaat bekijkt en je weet dat het bij je server hoort kun je ook inloggen.
  6. Kun je inloggen op de gebruikerspagina?
    • Ga naar het reguliere login-adres voor Yunohost,
    • https://osba.nl/yunohost/sso/

Wat nu?

Het hangt er vanaf hoe ver je gekomen bent. Per nummertje:

  1. Het makkelijkste is natuurlijk als de server gewoon thuis staat en je de stroom kunt controleren. Als het apparaatje aan een batterij hangt, kan het maar zo zijn dat er een paar dagen eerder een stekker uitgetrokken is, en dat je het nu pas merkt.
  2. Kijken of er iets gebeurt gaat eigenlijk hetzelfde als met een laptop, mobiele telefoon of een computer. Vastlopen kan gebeuren als de voeding van de Orange Pi net niet sterk genoeg is. Hij gaat dan wel aan, maar eigenlijk doet ‘ie het voor de helft niet.
  3. Ping kun je voor het hele internet (en alle apparaten thuis) gebruiken om te kijken of ze bereikbaar zijn op het netwerk. Het commando stuurt een berichtje voor het apparaat dat je noemt, en als dat apparaat het ontvangt, stuurt het een antwoord terug. Zo ziet het er bijvoorbeeld uit:

    ping -4 osba.nl
    PING osba.nl (80.127.182.180) 56(84) bytes of data.
    64 bytes from online.osba.nl (80.127.182.180): icmp_seq=1 ttl=64 time=0.457 ms
    64 bytes from online.osba.nl (80.127.182.180): icmp_seq=2 ttl=64 time=0.092 ms

    Je kan een ping sturen naar een IP-adres of naar een domeinnaam. In het geval van IP-adres, kan het een van versie 4 (vier blokjes cijfers met een punt ertussen) of van versie 6 (heel veel cijfers en letters met dubbele punten ertussen) zijn. Daarom de verschillende voorbeelden.
    Voor computers zijn de IP-adressen het makkelijkste. Voor domeinnamen is een extra stap via DNS nodig. Elke extra stap is een stap die kan mislukken.
    Als je server reageert op ‘ping domeinnaam’, dan werkt het ook met minstens een van de twee IP-versies. Andersom hoeft niet. Als het wel werkt met het IP-adres, maar niet met de domeinnaam, dan is er een probleem met DNS. Voor alle Yunohosts die ik zelf ingericht heb, gaat DNS via your-webhost.nl (met een gebruikersnaam met qb….) of via dns.he.net (met de gebruikersnaam die daar bij hoort)
  4. Als er een reactie op de ping terugkomt, kun je proberen om met SSH in te loggen. Dat gaat met:
    ssh admin@domeinnaam
    Je logt in met het wachtwoord dat je ook voor de admin-pagina van Yunohost gebruikt (de witte pagina, met de instellingen).
    1. Misschien is het voldoende om het systeem opnieuw op te starten. Gebruiker ‘admin’ mag dat niet, maar gebruiker ‘root’ mag dat wel. Type:
      sudo reboot
      en dan enter. De verbinding wordt verbroken. Als dat genoeg was, dan is even later je website weer terug.
    2. Als dat niet genoeg was, dan wordt het wat lastiger. Misschien staat er iets in het logboek waarmee je op internet een oorzaak kunt vinden. Type:
      sudo tail -f /var/log/messages
      … en dan enter. De laatste regels van het logboek komen nu tevoorschijn. Als de server nog ergens mee bezig is, dan komt er een regeltje bij.
      Je kan stoppen met kijken door ctrl-c in te drukken.
      Verhaal voor een andere keer.
  5. Soms doet de normale loginpagina het niet, maar de adminpagina het nog wel. Je kan vanuit de adminpagina naar de diagnosepagina gaan. Dat is ook nog wel een beetje lastig, maar makkelijker te lezen dan de berichten rechtstreeks in het logboek. Ik ga er nu niet verder op in.
  6. Als we zover gekomen zijn zonder problemen, dan zou eigenlijk de website gewoon moeten werken. Probeer in te loggen op de zwarte pagina met de gekleurde blokjes. Als je standaaard naar een blog of andere pagina gaat, dan moet je achter het adres ‘/yunohost’ typen, bijvoorbeeld
    https://osba.nl/yunohost
    Je kan dan de verschillende apps proberen, om te zien of ze het allemaal niet doen, of dat er bijvoorbeeld een probleem is met alleen WordPress of alleen met Nextcloud.

Dat was een lang verhaal. Vaak als er een niet te groot probleem is, kun je met deze stappen de oorzaak vinden en verhelpen.

Software bijhouden

Als alles het doet dan is dat fijn. Maar het is wel belangrijk om bij te blijven met beveiligingsupdates. Sommige beveiligingsupdates worden door Yunohost zelf gedaan. Om volledig bij te werken, en ook nieuwe functionaliteit beschikbaar te maken, kun je het systeem bijwerken via de admin-pagina of via SSH.

update via admin-pagina

Een van de menupunten op de admin-pagina is systeem-update. Als je die aanklikt, wordt infomatie over alle updates opgehaald en weergegeven.

Daarna kun je kiezen of je het systeem wil bijwerken of de apps. In het laatste geval kun je ze ook een-voor-een bijwerken. Soms is dat nodig omdat de bovenste een probleem heeft bij de update, en de rest niet in een rijtje afgewerkt wordt. Soms wil je juist weer snel alleen het onderste programma bijwerken.

Bovenin de pagina wordt weergegeven bij welke stap van de upgrade Yunohost is: downloaden van de nieuwe versie, backup maken, installeren, etc. Daar wordt ook een berichtje gegeven als de upgrade klaar is, of als er juist iets fout gaat.

Update via SSH

Inloggen met SSH kan met een SSH-programma op je computer of op je telefoon, of via “Terminalscherm in je browser / shell in a box”. Je logt in met admin en het wachtwoord van admin (er komen bij het wachtwoord geen sterretjes of balletjes in beeld, dus gewoon typen en enter drukken).

Daarna kun je met drie commando’s het systeem bijwerken, telkens met enter achteraan de regel:

sudo yunohost tools update
sudo yunohost tools upgrade --system
sudo yunohost tools upgrade --apps

Laatst werkte Nextcloud niet meer na een upgrade. Bij het openen van Nextcloud werd een melding over onderhoudsmodus / maintenance mode getoond.

Het bleek dat Nextcloud na de update een nieuwe versie van een programmeertaal nodig had (PHP 7.3 ipv PHP 7.0). De upgrade dat wel de nieuwe versie van PHP geinstalleerd, maar gebruikte standaard nog versie 7.0. Daardoor lukte het me niet om de onderhoudsmodus te deactiveren:

sudo -u nextcloud php /var/www/nextcloud/occ maintenance:mode --off

gaf een foutmelding. Ik heb PHP handmatig laten wijzen naar versie 7.3 met sudo update-alternatives –set php /usr/bin/php7.3 , maar achteraf gezien had ik misschien moeten proberen de aanroep van PHP aan te passen ( dus sudo -u nextcloud /usr/bin/php7.3 /var/www/nextcloud/occ maintenance:mode –off ), dat merk ik vast later weer. Nextcloud doet het in ieder geval weer, en de rest van het systeem ook.

Print this entry

Fediverse met Nextcloud/nginX op Yunohost part II

Het resultaat van deel I was dat ik gebruikers op dezelfde server kon vinden: iedereen die een account op online.osba.nl heeft. Leuk, maar dat was niet wat ik voor ogen had. De afgelopen weken heb ik zo nu en dan een blik op het probleem geworpen, in de hoop dat me een makkelijke oplossing onder ogen zou komen. Helaas.

Vanavond heb ik er meer tijd dan ik had gehoopt besteed, maar ik heb wel een deel van de (weg naar de) oplossing gevonden. De test op webginger.net geeft nu een nuttig resultaat terug:

https://webfinger.net/lookup/?resource=wbk%40online.osba.nl

geeft:

Request log

18:20:13 Looking up WebFinger data for acct:wbk@online.osba.nl
18:20:13 GET https://online.osba.nl/.well-known/webfinger?resource=acct%3Awbk%40online.osba.nl

JSON Resource Descriptor (JRD)

{
  "subject": "acct:wbk@online.osba.nl",
  "links": [
    {
      "rel": "self",
      "type": "application/activity+json",
      "href": "http://online.osba.nl/nextcloud/nextcloud/index.php/apps/social/@wbk"
    },
    {
      "rel": "http://ostatus.org/schema/1.0/subscribe"
    }
  ]
}

Dat was telkens 404, niets gevonden.

Meer details zijn (in het Engels) te vinden Yunohost forum, maar het belangrijkste deel is de benodigde configuratie en waar je het moet laten. Het configuratiebestand waar het om gaat is de nginx-configuratie op

/etc/nginx/conf.d/online.osba.nl.conf

Er zijn twee servers gedefinieerd, de onversleutelde op poort 80 en de versleutelde verbinding op poort 443. De eerste had na het installeren via Yunohost / Nextcloud alle redirects cadeau gekregen, die op poort 443 niets. Ik vond het opvallend, maar bij gebrek aan kennis van nginx deed het ook geen alarmbellen rinkelen. Het blijkt dat de verwijzingen op beid e servers gedefinieerd moeten staan, anders werkt het niet via TLS. Bovendien moet het een combinatie van doorverwijzing en herschrijven van de URL zijn:

Het gecombineerde stanza ziet er zo uit:

location = /.well-known/webfinger {
  rewrite ^ https://online.osba.nl/nextcloud/public.php?service=webfinger&$1 last; # $1 will use the first parameter (?resource=…)
}

Stop het stukje tussen de ‘include …’ en ‘log ..’ regels.

Ookal werkt de test op webfinger.net nu, het lukt nog niet om op de ene Nextcloud een gebruiker op een andere Nextcloud-server te vinden.

Wordt vervolgd…

Print this entry

Foto’s bewaren en delen met Nextcloud

Nextcloud is een systeem om allerlei dingen die op je computer of op je telefoon staan te bewaren of te delen. Bijvoorbeeld foto’s, muziek, plaatjes, savegames of backups.

Een blauwe, vierkante knop met de tekst 'Fotos en andere bestanden delen (Nextcloud)'
Zoek Nextcloud uit en klik erop

Je kunt gewoon inloggen op je Nextcloud door op het vierkantje de drukken en te bladeren in de bestanden die al naar Nextcloud gestuurd zijn, of je kan op je computer/telefoon instellen dat nieuwe foto’s automatisch geupload worden: backup (kopie voor de zekerheid) en synchronisatie (zodat de foto van je telefoon automatisch op je computer komt te staan).

Foto upload

Het hoofdscherm van Nextcloud ziet er ongeveer zo uit:

Een lijst met menu-items, direcories en foto's
Nextcloud startscherm

Het ziet er een beetje uit als de lijst met bestanden op je computer, maar dan op je webserver. Als je voor het eerst kijkt, zie je dat er tijdens de installatie van het systeem al wat voorbeeldbestanden neergezet zijn. Die kun je gerust weggooien.

Een nieuwe foto kun je met het plusje naast het huisje toevoegen. Als je het plusje aanwijst, komt er een menu’tje tevoorschijn waar je kun kiezen een nieuw bestand te uploaden (‘Upload file’/’Bestand uploaden’):

Het kleine menu'tje waar je kun kiezen een bestand te upoaden
Bovenaan de pagina, naast ‘All files’ / ‘Alle bestanden’

De foto is na een paar ogenblikken (afhankelijk van hoe groot de foto is en hoe snel de verbinding) te zien in de lijst met bestanden.

Foto delen

Drie balletjes en twee lijntjes: delen
poena@osba.nl als emailadres, of klik ‘Share link’

Onder elke foto (en elk ander bestand) staat een ikoontje, drie balletjes met streepjes ertussen. Dat is om aan te geven dat je iets kan delen. Als je het ikoontje aanklikt, krijg je een nieuw menu aan de rechterkant. Je kan een emailadres of de naam van iemand anders invullen om rechtstreeks te sturen, of je kan op ‘share link’ klikken om een hyperlink klaar te zetten. Die link moet je daarna zelf aan iemand sturen: met een email, overschrijven of een ander berichtje.

Klaar!

Je foto is nu bereikbaar voor iedereen aan wie je de link stuurt, of enkel voor degene aan wie je de email stuurde. Wat die mensen vervolgens doen weet je maar nooit, als je eenmaal iets gedeeld hebt op internet, is het voor altijd gedeeld.

Behalve de foto zelf delen, kun je ook iets over de foto zeggen, of andere mensen er iets over laten zeggen. Iedereen met een account op je Yunohost kan dat in ieder geval, maar je kan ook vrienden op hun eigen Nextcloud rechtstreeks benaderen. Het is me nog niet goed gelukt dat te laten werken, wordt vervolgd.

Print this entry